Hế lô anh em, đã lâu không có bài viết mới về Ubuntu rồi nhỉ, chợt nhớ ra là mình đã hứa viết thêm bài về Ubuntu từ năm… 2019. Vậy mà nhoáng một cái đã 2020 và Ubuntu lại ra mắt một bản LTS cmnr ?

Thật lòng mà nói anh em đang xài ver cũ ngon thì chẳng cần quan tâm làm gì. Tuy nhiên với tinh thần của một lập trình viên không ngại cái mới, không ngại thay đổi và nhất là đang rảnh thì ngại gì mà không upgrade. Dưới đây hãy cùng điểm qua một vài cái mới của Ubuntu 20.04 trước khi “làm chuyện ấy” nhé.

Ubuntu 20.04 LTS (Focal Fossa)

Không nói thì mấy đồng đạo cũng biết, Ubuntu đi theo trường phái Point Release và cứ tháng 4 năm chẵn (%2 == 0) thì Canonical sẽ ra mắt một bản Ubuntu LTS. Số phiên bản này kết hợp từ số năm và số tháng vì vậy 20.04 có nghĩa là tháng 4 năm 2020.

Mỗi phiên bản Ubuntu mới sẽ mang một codename do Canonical chọn cũng như được đề xuất bởi cộng đồng thông qua development wiki. Năm nay “linh vật” của Canonical là Fossa (một loại họ cầy nhưng lại giống… mèo ở đảo Madagascar).

Ubuntu 20.04 có gì mới? 2

Tạo hình Fossa trong phim Madagascar ?

Ubuntu 20.04 là một bản LTS (long-term support) được hỗ trợ 5 năm như mọi bản LTS khác. Ngoài ra, nếu trả phí thì 20.04 LTS sẽ thành ESM (Extended Security Maintenance) hỗ trợ đến 10 năm.

Ngày ra mắt Ubuntu 20.04

Nếu không có gì thay đổi thì Ubuntu 20.04 sẽ ra mắt vào ngày hôm nay, 23 tháng 4 năm 2020. Dưới đây là các cột mốc quan trọng khác trong quá trình phát triển:

Lịch trìnhNgày
 Chốt tính năng (Feature)27/2/2020
 Chốt giao diện (UI)19/3/2020
 Release bản beta2/4/2020
 Chốt Kernel9/4/2020
 Release bản Candidate16/4/2020
 Release bản Final23/4/2020

Có ai thắc mắc là bản Candidate với bản Final có gì khác nhau không? Giải thích đơn giản thì bản Candidate là bản đóng băng (freezed) một tuần để test kỹ càng trước khi ra mắt bản Final, vì vậy sẽ có 2 trường hợp có thể xảy ra:

  • Nếu không có bugs > nó là bản final release luôn.
  • Nếu có bugs > developers sẽ Fix và Update vô bản Final, cần thiết thì có thể dời lại ngày Final Release để có thêm thời gian fix bug.

Một cột mốc thường thấy nữa là vào khoảng tháng 7 thì Ubuntu sẽ nhắc nhở người dùng upgrade lên bản 20.04.

Có gì mới trong Ubuntu 20.04

Ubuntu 20.04 có gì mới? 3

Giờ chúng ta mới vào vấn đề chính: Unbutu 20.04 có gì đáng để upgrade?

1. Linux kernel 5.4

Ếu nói thì anh em cũng biết, Linux là kernel còn Ubuntu mới là OS. Phần nhân (kernel) rất quan trọng bởi nó giao tiếp low level với phần cứng. Nói ví von thì kernel là trái tim hay linh hồn của hệ điều hành.

Linux kernel 5.4 release từ tháng 11/2019 đem lại nhiều tính năng:

  • Tăng bảo mật nhờ kernel lockdown
  • Hỗ trợ định dạng exFAT (một định dạng giống FAT nhưng hỗ trợ file lớn hơn 4GB) của Windows
  • Cải thiện hiệu năng cho card đồ họa AMD
  • Hỗ trợ thêm nhiều phần cứng khác

Ubuntu 20.04 có gì mới? 4

OEM logo hiển thị khi khởi động máy

Ngoài hiển thị OEM logo một cách không cần thiết thì tốc độ boot cũng cải thiện một chút nhờ thuật toán nén lz4.

3. Thiết kế lại Login/Lock screen

Ubuntu 20.04 có gì mới? 5

Màn hình login màu tím thể hiện sự nam tính rất hợp với lập trình viên

Ubuntu 20.04 có gì mới? 6

Nút chọn display server protocol được đưa ra góc phải

Dành cho bạn nào chưa biết, Display Server Protocol là giao thức giữa Display Server và Graphic Interface (Gnome, KDE plasma…). Xorg quá cũ rồi và sẽ bị thay thế hoàn toàn bởi WayLand trong tương lai.

4. Theme mới + dark theme

Đi kèm Ubuntu 20.04 là bộ theme + icon trông khá bảnh tên là Yaru. Đối với tôi thì bộ theme này có thể xài tạm, không đến nỗi phải thay ngay như bộ theme trước đây.

Điểm nhấn là Yaru ship kèm theo 2 theme phụ nữa là Yaru-dark Yaru-light. Khi anh em chọn Windows Color ở màn hình Settings > Appearance thì bản chất là switch giữa ba theme trên.

Ubuntu 20.04 có gì mới? 7

Màn hình chọn Windows Color.

Ubuntu 20.04 có gì mới? 8

Nautilus và Firefox trên nền Dark Theme

Ubuntu 20.04 có gì mới? 9

Màn hình Gnome Tweak Tool hiển thị 3 theme Yaru, Yaru-dark và Yaru-light

5. Ubuntu software dùng Snap + Bỏ Amazon app

Ubuntu software trên bản 20.04 này sẽ ưu tiên cài phần mềm từ nguồn Snapcraft sau đó mới đến Gnome software. Điều này có nghĩa là Ubuntu software không còn phế vật như trước đây nữa mà bạn sẽ tìm thấy vô số phần mềm hữu dụng từ nó, ví dụ như PHPStorm, Skype, Zalo…

Ubuntu 20.04 có gì mới? 10

Có hết IDE của Jetbrains nhờ Snapcraft

Một tin vui nữa là Ubuntu 20.04 bỏ luôn thằng Amazon App mà anh em méo bao giờ dùng hay để ý tới. Thay đổi nhỏ vậy thôi nhưng làm Ubuntu fan khá hài lòng.

6. GNOME 3.36

Gnome 3.36 cải thiện kha khá về hiệu năng, animations mượt hơn, dùng ít RAM/CPU hơn. Cộng thêm một số tính năng mới mặc dù so với các OS khác thì không có gì đặc sắc.

Ubuntu 20.04 có gì mới? 11

Tính năng Do Not Disturb

Ubuntu 20.04 có gì mới? 12

Nút Suspend trên menu

7. Một số thay đổi khác

  • Thêm tính năng fractional scaling
  • Hỗ trợ ZFS tốt hơn
  • Có thể ẩn thanh Dock hoàn toàn bằng Gnome extension
  • Hỗ trợ WireGuard (VPN xịn xò bảo mật và nhanh hơn)
  • Không có sẵn Python 2 như các bản trước

Upgrade/Download Ubuntu 20.04

Chú ý: với những máy dùng card VGA rời hoặc cài theme custom thì đừng upgrade bằng lệnh vội mà đợi khoảng vài ba ngày nữa hẵng upgrade cho stable nhé, vì có thể sẽ dính màn hình đen khi upgrade và không vào được OS luôn đó.

Nếu bài viết này giúp anh em cảm thấy hứng thú và muốn “làm chuyện ấy” ngay bây giờ (bất chấp hậu quả) thì chạy lệnh sau để upgrade lên 20.04:

sudo apt-get update && sudo apt-get -y upgrade
sudo do-release-upgrade -d

Ngoài ra có thể download iso Ubuntu 20.04 từ trang chủ để cài đặt Ubuntu 20.04 từ đầu cho an toàn nhé.

5 2 votes
Article Rating